Η γυναικεία επιχειρηματικότητα μας δείχνει ότι η ανάβαση στην κορυφή της αλήθειας είναι μια περιπέτεια κατ’ εξοχήν δημιουργική. Δεν είναι μάταιη. Ούτε ιδιοτελής. Το κυριότερο, αντιστρατεύεται θεσμοποιημένες δομές της κοινωνικής ιεράρχησης.

Η συμμετοχή της γυναίκας στην παραγωγική, οικονομική, εμπορική και επιχειρηματική δραστηριότητα αναιρεί παγιωμένες αντιλήψεις. Εμπλουτίζει τον καταμερισμό εργασίας με τον δυναμισμό και την επιμονή του φύλου μας. Ενισχύει την αυθυπαρξία μας, ενδυναμώνοντας περαιτέρω την αυτοπεποίθησή μας, αλλά και τη χειραφέτησή μας από τις αγκυλώσεις του παρελθόντος.

Η γυναικεία επιχειρηματικότητα συνιστά κορυφαίο παράδειγμα για την ανάπτυξη και ευημερία μας. Η οικονομική κρίση είναι η μία όψη των προβλημάτων. Η άλλη είναι οι ευκαιρίες και οι προκλήσεις που μας παρέχονται, προκειμένου να αλλάξουμε ρότα.

Οι αναχρονισμοί, η καθυστέρηση, η δυστοκία μας να εναρμονιστούμε με το παρόν και το μέλλον, αποδεικνύουν τον επαρχιωτισμό μας, ο οποίος κυριαρχεί ακόμη και τώρα στην πολιτική, οικονομική και επιχειρηματική ζωή.

Η γυναικεία επιχειρηματικότητα μπορεί να βρίσκεται σε εμβρυακό επίπεδο, ωστόσο αποτελεί σημαντική συνιστώσα των παραγωγικών, οικονομικών, εμπορικών δραστηριοτήτων.

Η ενίσχυση αλλά και η στήριξή της είναι αναγκαίες για δύο λόγους:

1. Πρώτον, γιατί η συνδρομή και η συμβολή της γυναίκας στην οικονομική ανάπτυξη είναι κατά τεκμήριο ισχυρή και σημαντική.
2. Δεύτερον, διότι είναι δείκτης ωρίμανσης και ανάπτυξης της κοινωνίας.

Σήμερα, η γυναικεία επιχειρηματικότητα φαίνεται να αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς. Εύκολα μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι οι γυναίκες επιχειρηματίες βρίσκονται πλέον στην ενδοχώρα της οικονομικής ζωής του τόπου μας.

Η παρουσία τους στον πυρήνα της δεν οφείλεται σε κάποια εύνοια ούτε αποτελεί ρουσφέτι. Η πράξη δείχνει ότι είναι ικανές, αποτελεσματικές, επίμονες, συνεπείς, διορατικές, πεισματάρες και φιλόδοξες.

Είναι γνωστή η ρήση της Margaret Thatcher «….Αν θες να ειπωθεί κάτι, ρώτα έναν άντρα. Αν θες να γίνει κάτι ρώτα μια γυναίκα». Αναφέρεται στις γυναίκες πολιτικούς, αλλά πιστεύω ότι αφορά κάθε σημερινή γυναίκα, σε όποιον τομέα κι αν δραστηριοποιείται. Και βεβαίως ταιριάζει απόλυτα στις γυναίκες επιχειρηματίες.

Οι γυναίκες που επιχειρούν ξεχωρίζουν γιατί πρωτίστως διαθέτουν την απαιτούμενη ηγετικότητα. Το χαρακτηριστικό αυτό της καθιστά ισχυρές και στιβαρές και στην επιχειρηματική τους λειτουργία, αλλά και στην προσωπική τους υπόσταση. Με την ηγετική τους παράσταση μπορούν να πείσουν για τις ικανότητές τους. Να εμπνεύσουν. Μπορούν να ενεργοποιήσουν τόσο τις γυναίκες όσο και τους άνδρες που συνεργάζονται μαζί τους.

Στην ουσία λειτουργούν ως εστίες πολλαπλασιασμού όλων εκείνων των δυνάμεων που επιδιώκουν να έχουν τη δική τους συμβολή και συνδρομή στην ανάπτυξη και ευημερία.

Η πλειονότητα των γυναικών επιχειρηματικών ξεχωρίζουν για τη στρατηγική τους σκέψη, για το βάθος και την ικανότητα διείσδυσης σε όλες τις θεατές και αθέατες πλευρές των ζητημάτων που διαχειρίζονται.

Το γυναικείο ένστικτο αποδεικνύεται ισχυρό όπλο για όλες εκείνες που θέλουν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους, διεκδικώντας την ισοτιμία στο πεδίο της κοινωνικής, οικονομικής και επιχειρηματικής σφαίρας.

Γυναίκες επιχειρηματίες γίνονται πλέον συστατικό στοιχείο της παγκόσμιας οικονομίας, συμβάλλοντας στην αύξηση της παραγωγικότητας, στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, στην οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Όλο και περισσότερες νέες γυναίκες δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά, συνεισφέροντας σημαντικά στην προσπάθεια για τη διεύρυνση της γνώσης, την προώθηση της καινοτομίας, την εδραίωση της ποιότητας σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας.

Η σχέση μου με το επιχειρείν είναι βιωματική. Μεγάλωσα και εκπαιδεύτηκα ζώντας μέσα στον κόσμο των επιχειρήσεων. Οι γνώσεις και οι εμπειρίες που συνέλεξα μπορώ κάλλιστα να πω ότι δεν είναι ένα, αλλά πολλά πτυχία. Εξ ου και αισθάνομαι πολύ τυχερή γιατί μου δόθηκε αυτή η δυνατότητα.

Αποτιμώντας τη διαδρομή μου, διαπιστώνω ότι είχα την ευκαιρία να γνωρίσω από κοντά αλλά και να αφομοιώσω τον τρόπο λειτουργίας και τους κανόνες που διέπουν μια επιχείρηση.

Το κυριότερο, βίωσα την αμφίδρομη σχέση της ιδιωτικής οικονομίας με την κοινωνία. Ο πελάτης, όπως είθισται να λέμε, είναι ο πολίτης που θέλει να καλύψει τις ανάγκες του. Η επιχείρηση είναι εκείνη που προσπαθεί να ανταποκριθεί σε αυτές. Η δραστηριότητά της, λοιπόν, είναι κατ’ εξοχήν δημιουργική και παραγωγική.

Στην πραγματικότητα η επιχειρηματική δράση είναι ένας χώρος που πάντα με συγκινούσε και συνεχίζει να με συγκινεί. Ασκούσε πάνω ιδιαίτερη έλξη. Προκαλούσε το ενδιαφέρον μου. Και το κυριότερο τροφοδοτούσε και ανατροφοδοτούσε τη ζωτικότητα και την ενέργειά μου.

Όσοι έχουν την εμπειρία της επιχειρηματικότητας του ιδιωτικού τομέα δεν γνωρίζουν τι θα πει ακινησία, αναβλητικότητα και τέλμα. Αντιθέτως έχουν συνειδητοποιήσει ότι η επιχειρηματικότητα σου δίνει τη δυνατότητα να θέτεις συγκεκριμένους και μετρήσιμους στόχους, να παράγεις έργο και αξία και κυρίως να διευρύνεις τα όριά σου.

Προσωπικά, μετά τις σπουδές μου στο Μάρκετινγκ και στη Διοίκηση Επιχειρήσεων, άρχισα να εργάζομαι στην οικογενειακή επιχείρηση, όπου εκεί έμαθα τα πάντα, από την παραγωγή έως τις πωλήσεις. Εκεί ένιωσα για πρώτη φορά την ικανοποίηση που αισθάνεσαι όταν οι ιδέες σου παίρνουν σάρκα και οστά.

Το 1992 και ο 1995 ξεκίνησα μόνη μου δύο καινούργια καταστήματα του Πάλλη, ένα στον Πειραιά κι ένα στη Γλυφάδα. Τ0 1995 έκανα το μεγάλο βήμα και έφυγα από τη λιανική πώληση και το χαρτοπωλείο και πήγα στο εργοστάσιο γραφικών τεχνών για την κατασκευή των ειδών που πουλάγαμε με τη φίρμα Πάλλη. Το εργοστάσιο ήταν κάτι που αγάπησα πάρα πολύ, γιατί πολλές καινοτόμες ιδέες πήραν σάρκα και οστά.

Πολλές όμως ήταν και οι δυσκολίες που αντιμετώπισα. Θυμάμαι τα όνειρα και τις ελπίδες που είχα προσωπικά μετά τη μετοχική συνεργασία με τη Notos, αλλά και τη διάψευση που ένιωσα στη συνέχεια.

Γενικότερα όμως σε όλα τα επιχειρηματικά μου βήματα, ποτέ δεν με φόβισε η δουλειά, τα ανακύπτοντα προβλήματα που σίγουρα είναι πολλά. Αυτό το γνωρίζουν καλά όλες οι γυναίκες που ασχολούνται με το χώρο των επιχειρήσεων στην Ελλάδα.

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι αν και όλο και περισσότερες γυναίκες δραστηριοποιούνται στον επιχειρηματικό τομέα, το ποσοστό των γυναικών επιχειρηματιών στη χώρα μας και στην Ευρώπη εξακολουθεί να παραμένει σε χαμηλά επίπεδα.

Με την ενεργό συμμετοχή της γυναίκας σε χώρους που πριν ήταν αποκλειστικό προνόμιο των ανδρών, δεν σημαίνει πως εξαλείφθηκαν τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν και αντιμετωπίζουν.

Πολλές γυναίκες διστάζουν να μετατρέψουν τις ιδέες τους σε επιχειρηματική δράση, ενώ προβλήματα αντιμετωπίζουν και στην εξεύρεση των κεφαλαίων, στη χρηματοδότηση, στην πρόσβαση στα επαγγελματικά δίκτυα κ.λπ.

Παράλληλα σημαντικοί παράγοντες που δρουν ανασταλτικά στην επιχειρηματική δραστηριοποίηση των γυναικών είναι ο υπερβολικός χρόνος εργασίας και οι μεγάλες ευθύνες, που περιορίζουν το χρόνο ενασχόλησης με την οικογένεια, ο φόβος για το ρίσκο ή την αποτυχία, αλλά και τα κοινωνικά στερεότυπα. Τα παραδοσιακά κοινωνικά πρότυπα δεν έχουν ακόμη υποχωρήσει, οι έμφυλες προκαταλήψεις καλά κρατούν.

Όλες εμείς που ασχολούμαστε με τον χώρο των επιχειρήσεων έχουμε βιώσει τις επιφυλάξεις, την καχυποψία, τις παραδοσιακές αντιλήψεις για τον ρόλο των γυναικών στην κοινωνία μας. Δεν είναι τυχαίο το χαμηλό ποσοστό των Ελληνίδων που βρίσκεται σε καίριες θέσεις ευθύνης στις επιχειρήσεις, στη διοίκηση, στην πολιτική, στον συνδικαλισμό. Κι όλα αυτά τη στιγμή που έχει αποδειχθεί ότι οι γυναίκες επιδεικνύουν εξαιρετικό επίπεδο ικανοτήτων και αποτελεσματικότητας.

Πάντως, πεποίθησή μου είναι ότι εμείς οι ίδιες οι γυναίκες οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε τις δυνατότητές μας, την αξία μας, να αποδεχτούμε τη φύση μας, να εμπιστευθούμε το φύλο μας. Έχουμε τη δυνατότητα να θέσουμε τους δικούς μας όρους, να δημιουργήσουμε νέα μοντέλα στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή. Μοντέλα-πρότυπα για μια υγιή και δημιουργική κοινωνία που και εκείνη με τη σειρά της θα δεχθεί τη θηλυκή της υπόσταση. Αυτή είναι μια πρόκληση στην οποία πρέπει να ανταποκριθούμε και να κατακτήσουμε.

Οι γυναίκες μπορούν να κάνουν πολλά. Μπορούν να κάνουν ακόμη περισσότερα όταν πιστέψουν στις δικές τους δυνάμεις, αμφισβητώντας τα σύνδρομα της φοβικότητας, και πρωτίστως την έλλειψη αυτοεκτίμησης.

Η παρουσία και των δύο φύλων σε όλο το φάσμα των παραγωγικών, οικονομικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων είναι εκ των ων ουκ άνευ, αν θέλουμε να προσαρμοστούμε στις νέες ανάγκες και απαιτήσεις.

Εδώ ακριβώς έγκειται η αξία, η σημασία, και η χρησιμότητα της γυναικείας επιχειρηματικότητας. Δεν είναι κάτι το εξωτικό, όπως ορισμένοι φαίνεται να το αντιμετωπίζουν. Και το πιο σημαντικό δεν μπορεί να συνιστά ξεχωριστή νησίδα στο μεγάλο αρχιπέλαγος της οικονομίας.

Η γυναικεία επιχειρηματικότητα ή θα είναι μια αυθύπαρκτη δράση που συνδράμει στην υπεραξία της κοινωνίας και της οικονομίας ή θα περιορίζεται στις παρυφές της οικονομικής δραστηριότητας, χωρίς να έχει το απαιτούμενο εκτόπισμα.

Σήμερα είναι ιδιαίτερα σημαντική η ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας με τη στήριξη των γυναικείων επιχειρήσεων, την εισαγωγή νέων τεχνολογιών, την υιοθέτηση καινοτομιών, τα κίνητρα για την εκπαίδευση και τη διά βίου μάθηση, την ανάπτυξη και βελτίωση των συστημάτων εκπαίδευσης, κατάρτισης και επανακατάρτησης.

Εξάλλου η οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα μας έπληξε πρωτίστως τη γυναικεία επιχειρηματικότητα. Επομένως είναι ζωτική ανάγκη η προώθηση της γυναικείας επιχειρηματικότητας, για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.

Τώρα που η Ελλάδα αναζητά ένα νέο παραγωγικό και αναπτυξιακό υπόδειγμα, που θα στηρίζεται στην αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της, στην προσέλκυση επενδύσεων κ.λπ. η γυναικεία επιχειρηματικότητα μπορεί να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο. Μπορεί να έχει τη δική της συμβολή στην ανάπτυξη και στην ευημερία, στη διεύρυνση του παραγωγικού και οικονομικού προϊόντος.